Η δουλειά των δασκάλων είναι επίπονη, κουραστική, κάποιες φορές στρεσσογόνα από έλλειψη πληροφόρησης για τα προβλήματα των παιδιών αλλά και πολλές άλλες φορές ανταποδοτική. Η επιπλέον παρουσία ενός δύσκολου παιδιού με ΔΕΠΥ μπορεί να διαλύσει την τάξη και να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στη διδασκαλία. Αυτό μπορεί να προκαλέσει απογοήτευση, ματαίωση ακόμα και θυμό γιατί το παιδί «μπορεί αλλά δεν θέλει.».
Η αναγνώριση της ΔΕΠΥ βοηθάει τους εκπαιδευτικούς να κατανοήσουν τις δυσκολίες του παιδιού ώστε να μπορέσουν να τα βοηθήσουν να μάθουν να υπακούουν στους κανόνες της τάξης και της κοινωνίας και να φέρονται σωστά. Ο ρόλος του δασκάλου είναι πολύ σημαντικός στην αντιμετώπιση του παιδιού με ευαισθησία.
Ας φανταστούμε πως είναι να ζεις με ΔΕΠΥ:
«Είναι σαν να παρακολουθείς τηλεόραση και κάποιος να αλλάζει συνεχώς κανάλι.»
«Δεν μπορείς να συγκεντρωθείς πουθενά, κάποιες φορές εγκλωβίζεσαι πραγματικά μέσα σε ένα κυκεώνα σκέψεων και εικόνων που μπορεί να σε εμποδίζουν να αντιληφθείς ακόμη και ότι κάποιος φωνάζει το όνομά σου».
«Οι γονείς και οι δάσκαλοι συνεχώς σε μαλώνουν επειδή ξεχνάς πράγματα ή κάνεις πράγματα που τους θυμώνουν. Ή δεν κάνεις πράγματα που έπρεπε να κάνεις».
«Τα άλλα παιδιά σε αποφεύγουν ή σε κοροϊδεύουν».
Φαίνεται αρκετά δύσκολο να ζεις με ΔΕΠΥ.
Χρήσιμες οδηγίες
- Μην το παίρνετε προσωπικά Υπάρχει ιατρικός λόγος για τον οποίο το παιδί συμπεριφέρεται με αυτό τον τρόπο.
- Η ΔΕΠΥ είναι η αιτία της συμπεριφοράς και όχι η δικαιολογία της. Με την βοήθειά σας τα παιδιά με ΔΕΠΥ μπορεί να μάθουν να ελέγχουν καλύτερα τη συμπεριφορά τους
- Να είστε σε επαφή με τους γονείς ώστε να συνεργάζεστε και να προσεγγίζετε τα προβλήματα με τον ίδιο τρόπο.
- Οργανώστε την τάξη:
- Ο μαθητής με ΔΕΠΥ πρέπει να κάθεται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην έδρα του δασκάλου, χωρίς όμως να διαχωρίζεται από τους άλλους μαθητές ή ακόμα καλύτερα στο πρώτο θρανίο για να βρίσκονται οι άλλοι μαθητές έξω από το οπτικό του πεδίο.
- Απομονώστε τα ερεθίσματα που μπορούν να αποσπάσουν την προσοχή. Το θρανίο του μαθητή με ΔΕΠΥ είναι προτιμότερο να μη βρίσκεται κοντά στο διάδρομο, στα παράθυρα, σε θερμοσυσσωρευτές ή άλλες πηγές μηχανικού θορύβου προκειμένου να αποφεύγονται οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα που πιθανόν τον αποσπούν από την εργασία του.
- Δεν αντιδρούν καλά στις αλλαγές γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγονται μετακινήσεις ή αλλαγές προγράμματος.
- Καλό θα ήταν ο μαθητής με ΔΕΠΥ να κάθεται μαζί με έναν καλό μαθητή που θα λειτουργήσει σα θετικό μοντέλο συμπεριφοράς. Κατά την παράδοση του μαθήματος ή όταν δίνετε επεξηγηματικές οδηγίες πρέπει να στέκεστε κοντά στο μαθητή και να τον καθοδηγείτε σταθερά και διακριτικά.
- Οργανώστε την παράδοση του μαθήματος με τρόπο που να βοηθά και το παιδί με ΔΕΠΥ και να είναι χρήσιμο και για τα υπόλοιπα παιδιά:
- Πριν την παράδοση του μαθήματος εισάγετε την κεντρική ιδέα ή λέξεις κλειδιά
- Οι παρουσιάσεις πρέπει να είναι σύντομες ή μπορείτε να «σπάσετε» την ύλη σε μικρότερα κομμάτια.
- Απλοποιήστε τις σύνθετες έννοιες. Αποφύγετε τις σύνθετες εντολές.
- Στις περιπτώσεις που είναι εφικτό η παρουσίαση του μαθήματος μπορεί να περιλαμβάνει οπτικοακουστικό υλικό όπως για παράδειγμα ενδιαφέρουσες φωτογραφίες σχετικές με την παραδοτέα ύλη. Πολλά από τα παιδιά με ΔΕΠΥ μαθαίνουν καλύτερα με αυτό τον τρόπο. Να θυμάστε ότι όσο πιο ενδιαφέρον είναι το αντικείμενο τόσο ευκολότερο θα είναι για το παιδί να το μάθει.
- Επιδιώξτε την ενεργή συμμετοχή του μαθητή με ΔΕΠΥ στην παράδοση του μαθήματος. Για παράδειγμα μπορεί να γράφει λέξεις κλειδιά ή τις κεντρικότερες ιδέες του μαθήματος στον πίνακα.
- Επικοινωνείτε συχνά με τον μαθητή στη διάρκεια του μαθήματος. Διατηρείτε βλεμματική επαφή κατά τη διάρκεια της παράδοσης για όσο το δυνατό περισσότερο χρονικό διάστημα. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε το όνομά του ή να του δίνετε προσωπικές σημειώσεις σχετικά με τα βασικά σημεία του μαθήματος.
- Όταν γράφετε στον πίνακα μεγάλο όγκο πληροφοριών μπορείτε να χρησιμοποιείτε εντονότερα χρώματα για να τονίσετε τις βασικότερες έννοιες.
- Διαγωνίσματα και φυλλάδια για το σπίτι:
- Κάντε μεγάλα γράμματα.
- Σε κάθε σελίδα του διαγωνίσματος να συμπεριλαμβάνονται μία ή δύο το πολύ θεματικές ενότητες.
- Γράψτε σαφή και ξεκάθαρα θέματα. Μπορείτε να υπογραμμίσετε τις λέξεις κλειδιά ή να βάλετε τους μαθητές να τις υπογραμμίσουν καθώς δίνετε τα θέματα.
- Χρησιμοποιείστε χρώματα και σχήματα
- Είναι προτιμότερο να βάζετε συχνότερα σύντομα τεστ και να αποφεύγετε τα μεγάλα διαγωνίσματα.
- Σιγουρευτείτε ότι οι μαθητές έχουν κατανοήσει τις οδηγίες πριν αρχίσουν να γράφουν. Στις περιπτώσεις που είναι απαραίτητο, επαναλάβετε τις οδηγίες με ήρεμο, θετικό τρόπο ή μπορείτε να βάλετε το μαθητή με ΔΕΠΥ να τις επαναλάβει για σας. Ενθαρρύνετε τους μαθητές να ζητούν βοήθεια (τα περισσότερα παιδιά με ΔΕΠΥ διστάζουν να ζητήσουν βοήθεια). Σταδιακά μπορείτε να ελαττώσετε τη βοήθεια αλλά να θυμάστε ότι τα παιδιά με ΔΕΠΥ χρειάζονται βοήθεια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σύγκριση με το μέσο μαθητή.
- Ο μαθητής με ΔΕΠΥ μπορεί να χρειάζεται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να ολοκληρώσει μια εργασία. Επιβραβεύστε την ακρίβεια και όχι την ποσότητα της εργασίας.
- Οργάνωση:
- Τα παιδιά με ΔΕΠΥ χρειάζονται εξαιρετικά δομημένο περιβάλλον προκειμένου να ανταποκριθούν θετικά. Καθιερώστε μια καθημερινή ρουτίνα στην τάξη. Δείξτε στα παιδιά πόσο σημαντική θεωρείτε την οργάνωση, δίνοντάς τους πέντε λεπτά την ημέρα, προκειμένου να οργανώσουν το θρανίο και τα βιβλία τους. Ενισχύσετε την οργάνωση επιβραβεύοντας καθημερινά την πιο οργανωμένη σειρά μαθητών.
- Οι κανόνες συμπεριφοράς στην τάξη πρέπει να είναι σαφείς και απλοί. Παραμείνετε ήρεμοι, επαναλάβετε τον κανόνα όποτε χρειάζεται αποφεύγοντας να έρθετε σε αντιπαράθεση με το μαθητή. Επιβραβεύστε ενεργά και άμεσα τη σύμφωνη με τους κανόνες συμπεριφορά.
- Υιοθετήστε ένα σύστημα ανταμοιβής για την ολοκλήρωση των εργασιών.
- Γράφετε το πρόγραμμα καθημερινά στον πίνακα.
- Οι επιβράβευση πρέπει να είναι συχνότερη από την τιμωρία. Να θυμάστε ότι οι μαθητές με ΔΕΠΥ ματαιώνονται και απογοητεύονται εύκολα. Το άγχος, η πίεση και η κούραση μπορεί να αναστείλουν τον αυτοέλεγχό τους και να οδηγήσουν σε κακή συμπεριφορά.
- Στις περιπτώσεις που είναι εφικτό, μπορείτε να κάνετε μια συμφωνία σε ατομική βάση με τη μορφή «συμβολαίου» με τον μαθητή με ΔΕΠΥ. Μπορείτε να θέσετε εβδομαδιαίους ή μηνιαίους στόχους ανάλογα με τις ανάγκες του συγκεκριμένου μαθητή.
- Επαινέστε συγκεκριμένες συμπεριφορές. Για παράδειγμα είναι προτιμότερο να πείτε «συγχαρητήρια, έγραψες όλη την ορθογραφία σωστά» παρά «μπράβο».
- Να είστε σε επιφυλακή για την κίνηση που μπορεί να χρειάζεται ο μαθητής. Μπορείτε να τον στέλνετε στο γραφείο να φέρει ορισμένο υλικό για το μάθημα, κιμωλίες κ.α.
- Ενίσχυση της κοινωνικοποίησης
- Ενισχύσετε τη σχέση με τους συμμαθητές.
- Φερθείτε του με σεβασμό. Μη τον μειώνετε μπροστά στους άλλους. Τόσο αυτός όσο και τα άλλα παιδιά ξέρουν ότι είναι σε μειονεκτική θέση και θα θεωρήσουν ότι τους δίνετε την άδεια να τον μειώσουν και εκείνα.
- Αποφύγετε να του υπενθυμίζετε μπροστά στους άλλους ότι «πρέπει να πάρει το φάρμακο» σε περίπτωση που το παιδί βρίσκεται σε φαρμακευτική αγωγή.
- Μπορείτε να συζητάτε μέσα στην τάξη για τον σωστό τρόπο επίλυσης των διαφορών και των συγκρούσεων.