Η λογοθεραπεία έχει σκοπό την καλλιέργεια γλωσσικών και κοινωνικών δεξιοτήτων και την αντιμετώπιση δυσκολιών στην εκφορά και την άρθρωση του λόγου, την ομιλία, το λεξιλόγιο και την κατανόηση του λόγου.
Φωνολογική εξέλιξη
Σας παρουσιάζουμε τα φυσιολογικά στάδια ανάπτυξης των φωνημάτων της ελληνικής γλώσσας όπως προέκυψαν από έρευνα του Πανελλήνιου Συλλόγου Λογοπεδικών – Λογοθεραπευτών (ΠΣΛΛ), 1995.
Φυσιολογικά στάδια ανάπτυξης των φωνημάτων συμπλεγμάτων
- 2,6 – 3 ετών: γ, γκ, κ, (κε-κι), μ, π, μπ, τ
- 3 – 3,6 ετών: β, ν, ντ, χ (χε-χι-χια), για-γιε-γιο
- 3,6 – 4 ετών: ζ, λ, σ, φ
- 4 – 4,6 ετών: δ, θ, λια-λιε-λιο, ξ, ψ
- 4,6 – 5 ετών: τσ
- 5 – 5,6 ετών: ρ
Φυσιολογικά στάδια ανάπτυξης των συμπλεγμάτων
- 3,6 – 4 ετών: σπ, πλ, κλ, βλ, κν, πν, βγ
- 4 – 4,6 ετών: φλ, σκ, στ, σχ, χτ, τρ, κρ, δγια, ζμ, μν
- 4,6 – 5 ετών: τζ, σφ, βρ, ντρ, χν, ζγ, φτ
- 5 – 5, 6 ετών: γλ, γρ, στρ
- 5,6 – 6 ετών: δρ, θρ, χτρ, φτ
Διαταραχές Ροής Ομιλίας
Τι είναι οι διαταραχές ροής της ομιλίας;
Η διαταραχή της ροής της ομιλίας χαρακτηρίζεται από διακοπές της ομιλίας, παράγοντας δυσρυθμίες. Υπάρχουν τέσσερις τύποι διαταραχής της ροής της ομιλίας: α) εξελικτικός τραυλισμός, β) νευρογενής τραυλισμός, γ) ψυχογενής τραυλισμός, δ) ταχυλαλία.
Δυσρυθμίες είναι:
- επαναλήψεις συλλαβών, λέξεων, φράσεων (π.χ. Θέλω να φάω φάω παγωτό)
- οι επιμηκύνσεις (π.χ. Εγώ πήγαααααααα σχολείο)
- οι παρεμβολές (π.χ. Έκλεισα εεεεεεεεεεε 18 χθες)
- οι αναθεωρήσεις (π.χ. Ψάχνω τα…… που είναι τα παπούτσια μου;)
- οι έντονες παύσεις (π.χ. Θέλεις να πάμε – έντονη παύση – σινεμά;)
- τα μπλοκαρίσματα (κάνουν έντονες παύσεις συνοδευόμενες από σωματική ένταση)
- οι αποδράσεις (γκριμάτσες, κινήσεις κεφαλιού και σώματος, εισαγωγή ήχων)
- οι αποφυγές (π.χ. αντικατάσταση λέξεων όταν δεν μπορούν να πουν τη λέξη που θέλουν)
Τι είναι ο εξελικτικός τραυλισμός;
Έχω εξελικτικό τραυλισμό οριακού σταδίου
- είμαι κάτω από 3 ετών.
- μοιάζει σα να τραυλίζω φυσιολογικά, απλά λίγο παραπάνω.
- μπορώ να αναρρώσω εύκολα από αυτό με έγκαιρη παρέμβαση.
- δεν καταλαβαίνω ότι τραυλίζω.
- δεν αισθάνομαι άγχος και ντροπή.
- κάποιες περιόδους μπορεί να τραυλίσω πολύ και κάποιες λιγότερο.
Έχω εξελικτικό τραυλισμό αρχικού σταδίου
- είμαι 3-6 ετών.
- κάνω γρήγορες και ακανόνιστες επαναλήψεις.
- κάνω ξαφνικές παύσεις.
- παρουσιάζω σταδιακή αύξηση της πίεσης στους αρθρωτές μου.
- κάνω πολλές επιμηκύνσεις, ακόμα και μέσα σε λέξεις.
- κουνάω το κεφάλι μου όταν κολλάω.
- κλείνω τα μάτια όταν μπλοκάρω.
- έχω συναίσθηση του τραυλισμού μου.
- εκνευρίζομαι και φοβάμαι όταν τραυλίζω.
- δεν έχω αρνητική εικόνα για τον εαυτό μου.
Έχω εξελικτικό τραυλισμό ενδιάμεσου σταδίου
- είμαι 6-18 ετών.
- νιώθω πολύ φόβο.
- προσπαθώ να αποφύγω τον τραυλισμό με το να απαντάω «δεν ξέρω».
- κάνω πολύ έντονα μπλοκαρίσματα.
- έχω υπερβολική πίεση στο λάρυγγα και στους αρθρωτές.
- κάνω επαναλήψεις και επιμηκύνσεις.
Έχω εξελικτικό τραυλισμό προχωρημένου σταδίου
- είμαι ενήλικας.
- τραυλίζω χρόνια.
- έχω έντονα μπλοκαρίσματα με μεγάλη διάρκεια.
- τρέμουν οι αρθρωτές μου.
- κάνω πολύ συχνά επαναλήψεις και επιμηκύνσεις.
- αισθάνομαι φόβο, ντροπή, οργή και αβοήθητος.
- έχω αρνητική εικόνα για τον εαυτό μου ως άτομο.
- έχω χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Τι είναι ο νευρογενής τραυλισμός;
- χτύπησα το κεφάλι μου και έπαθα νευρολογική βλάβη.
- τραυλίζω στο τέλος της λέξης κι όχι στην αρχή.
- συνήθως θεραπεύομαι μετά από 3 – 6 μήνες.
Τι είναι ο ψυχογενής τραυλισμός;
- ξεκίνησα να τραυλίζω ξαφνικά μετά από ένα τραυματικό γεγονός.
- χρειάζομαι ψυχοθεραπεία.
Τι είναι η ταχυλαλία;
- μιλάω τόσο γρήγορα που οι άλλοι δε με καταλαβαίνουν.
- έχω πολλές σκέψεις στο μυαλό μου και προσπαθώ να τις βγάλω όλες.
- δεν καταλαβαίνω ότι μιλάω γρήγορα.
Η έγκαιρη αναγνώριση και αποκατάσταση των παραπάνω δυσκολιών είναι εξαιρετικής σημασίας για την φυσιολογική ανάπτυξη των γνωστικών δεξιοτήτων του παιδιού αλλά για την προσαρμογή του στο σχολικό πλαίσιο και τις απαιτήσεις του και την ενίσχυση της αυτοεικόνας του.