ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΟΡΟΣΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
Δεξιότητες κατανόησης και σκέψης (υπολογισμός πραγμάτων, προσοχή, μνήμη)
Αμέσως μετά τη γέννηση, τα παιδιά έχουν επίγνωση του τι συμβαίνει γύρω τους και θέλουν να εξερευνήσουν το περιβάλλον. Καθώς το παιδί σας παίζει και αλληλεπιδρά με τους ανθρώπους και τα αντικείμενα γύρω του, μαθαίνει το σώμα του, τον χώρο και τον κόσμο γύρω του.
Παρακάτω είναι μερικά από τα τυπικά αναπτυξιακά ορόσημα των “γνωστικών δεξιοτήτων” που αφορούν στη σκέψη και στην κατανόηση. Μετά από κάθε ηλικιακή ομάδα, μπορείτε να βρείτε «ανησυχητικά σημάδια» που πιθανόν υποδεικνύουν κάποιο πρόβλημα.
Στην ηλικία μεταξύ 3-4 ετών, το παιδί συνήθως:
- Κατηγοριοποιεί και ταυτίζει αντικείμενα (παράδειγμα, αναγνωρίζει και ταυτίζει χρώματα),
- Τοποθετεί αντικείμενα κατά μέγεθος,
- Εντοπίζει μέρη ενός συνόλου, όπως το τιμόνι του αυτοκινήτου,
- Σχεδιάζει μια πολύ απλή εικόνα και μπορεί να πει τι είναι (πιθανόν να μην το αναγνωρίζετε),
- Χρησιμοποιεί «Γιατί;», «Πώς;», «Τι», «Ποιος», «Πού» σε ερωτήσεις,
- Λέει το πλήρες όνομά του και την ηλικία του,
- Παίζει με μια δραστηριότητα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (5 – 15 λεπτά),
- Έχει μια τυπική κατανόηση του χρόνου, γνωρίζει τη διαφορά μεταξύ παρελθόντος και παρόντος,
- Απολαμβάνει το τραγούδι, το χορό, ή τα παιχνίδια προσποίησης,
- Έχει οπτική διάκριση σχημάτων και αντίληψη ποσοτήτων,
- Ακούει ιστορίες, παίρνει μέρος σε συζητήσεις,
- Κατανοεί κι εκτελεί σύνθετες εντολές (2-3 εντολές ταυτόχρονα),
- Κάνει ταύτιση ήχου και εικόνας,
- Κατανοεί απλές εξηγήσεις,
- Κάνει παζλ μισό- μισό,
- Συσχετίζει αντικείμενα ανάλογα την χρήση τους,
- Περιγράφει ενέργειες σε εικόνες,
- Κατανοεί λίγες αφηρημένες έννοιες (ψηλό, ωραίο κλπ),
- Κατανοεί την εξωλεκτική συμπεριφορά (γκριμάτσες προσώπου, στάση σώματος),
- Κατανοεί ιστορίες, ταινίες στην τηλεόραση,
- Κατανοεί το χιούμορ.
Ανησυχητικά σημάδια στην ανάπτυξη των Γνωστικών Δεξιοτήτων (4 ετών)
Αν παρατηρείτε κάποια από τα παρακάτω στο παιδί σας στην ηλικία 4 ετών, πιθανόν να πρέπει να μιλήσετε στον γιατρό σας, ή σε άλλον επαγγελματία υγείας.
- δεν είναι σε θέση να αναγνωρίζει και να δείχνει τουλάχιστον 3 χρώματα ή σχήματα,
- δεν ενδιαφέρεται για παιχνίδια προσποίησης,
- κινείται συνεχώς από τη μία δραστηριότητα στην άλλη και δεν μπορεί να παραμείνει σε μια δραστηριότητα έστω για μικρό χρονικό διάστημα,
- δεν μπορεί να κατηγοριοποιήσει αντικείμενα με βάση τα χαρακτηριστικά τους (παράδειγμα, χρώμα, μέγεθος, σχήμα κλπ),
- δεν είναι σε θέση να ολοκληρώσει ένα παζλ 4 – 6 κομματιών.
Στην ηλικία μεταξύ 4-5 ετών το παιδί συνήθως:
- δείχνει και ονομάζει αρκετά χρώματα και σχήματα,
- μαθαίνει να αναγνωρίζει μερικά γράμματα και αριθμούς,
- σχεδιάζει άνθρωπο με λεπτομέρεια,
- σχεδιάζει, ονομάζει και περιγράφει εικόνες,
- μετράει αντικείμενα μέχρι το 5,
- γνωρίζει τη διεύθυνσή του (οδό και πόλη),
- ακολουθεί τους κανόνες ενός παιχνιδιού αν και κάποιες φορές τους αλλάζει,
- αναγνωρίζει το όνομά του όταν το δει γραμμένο,
- κάνει σειροθέτηση με λογική σειρά εικόνων, γεγονότων, αντικειμένων και μεγεθών,
- αρχίζει να κατανοεί χωρικές έννοιες,
- κάνει πάζλ 6-12 κομματιών,
- αφηγείται ιστορίες, όχι απαραίτητα με τη σωστή σειρά (μπερδεμένα),
- μπορεί να αναφέρει δύο ιδιότητες ενός αντικειμένου,
- κατηγοριοποιεί βάση ιδιαίτερων χαρακτηριστικών (μπάλα μπάσκετ –ποδοσφαίρου),
- κατανοεί την διάρκεια του χρόνου και των ωρών (απόγευμα, σε λίγες ώρες, αύριο κλπ),
- διακρίνει το παράλογο σε εικόνες,
- συμπληρώνει κομμάτι που λείπει από εικόνα,
- αντιγράφει από το 1-5,
- έχει οπτική μνήμη 5 αντικειμένων,
- κάνει λαβύρινθους.
Ανησυχητικά σημάδια στην ανάπτυξη των Γνωστικών Δεξιοτήτων (5 ετών)
Αν παρατηρείτε κάποια από τα παρακάτω στο παιδί σας στην ηλικία 5 ετών, πιθανόν να πρέπει να μιλήσετε στον γιατρό σας, ή σε άλλον επαγγελματία υγείας.
- δε μπορεί να ονομάσει βασικά χρώματα και σχήματα,
- δεν κατανοεί έννοιες για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον,
- δεν ενδιαφέρεται για παιχνίδια προσποίησης,
- κινείται συνεχώς από τη μία δραστηριότητα στην άλλη και δεν μπορεί να παραμείνει σε μια δραστηριότητα έστω για μικρό χρονικό διάστημα.
- δεν μπορεί να κατανοήσει τους κανόνες απλών παιχνιδιών, όπως Memory, Lotto, ή άλλων παιχνιδιών προσχολικής ηλικίας,
- δε μπορεί να δώσει πληροφορίες για τον εαυτό του (πλήρες ονοματεπώνυμο, την ηλικία, την πόλη που ζει, την οδό κλπ.),
- δε μπορεί να μετρήσει 5 αντικείμενα,
- δεν αναγνωρίζει το όνομά του όταν το βλέπει γραμμένο.
Εάν έχετε ανησυχίες σχετικά με το παιδί σας σε οποιαδήποτε ηλικία, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να μιλήσετε με έναν επαγγελματία. Μπορείτε επίσης να απευθυνθείτε στο κέντρο μας ανά πάσα στιγμή.